Godverdomse dagen

Het mocht een woelig weekend heten voor de schrijvende pers. Zo hadden we het vonnis in de zaak Lefevere versus Het Laatste Nieuws en de discussies naar aanleiding van het vechtgesprek tussen Vankrunkelsven en Rik Van Cauwelaert in Phara. Als klap op de vuurpijl werd Fabiola’s heengaan per abuis op de webpagina van De Morgen aangekondigd. Toch heeft het nepbericht wellicht de minst ingrijpende consequenties voor de journalistieke professie.

Het vonnis in de rechtszaak die Patrick Lefevere aanspande tegen enkele journalisten van Het Laatste Nieuws was duidelijk. Twee hoofdredacteurs en journalist Maarten Michielssens mogen in de buidel tasten: 600.000 euro morele schadevergoeding voor de manager van Quick step-Innergetic en Yvan Vanmol, de arts van het team. De aantijgingen omtrent dopinggebruik in de ploeg van Lefevere stoelden op ongefundeerde en zelfs verzonnen gegevens, oordeelde de rechtbank van eerste aanleg in Brussel. Dat een burgerlijke rechtbank journalisten op hun civiele verantwoordelijkheid wijst, is ietwat merkwaardig. Peter Vandermeersch van De Standaard vindt zo’n signaal ook nodig (DS,02/11). De reactie van de Vlaamse Vereniging voor Journalisten doet in elk geval vermoeden dat er weinig ruimte is voor zelfkritiek en -reflectie. Ze toonde zich ‘ontzet’ naar aanleiding van het vonnis en heeft ‘met verbazing’ kennis genomen van de veroordeling.

Een verzuchting die weleens gehoord wordt, is dat het journaille niet zelf rechter moet spelen. Het grootste probleem is dat journalisten beschuldigen en veroordelen zonder de spelregels die verbonden zijn aan het rechtssysteem te respecteren. Beschuldigingen uiten op grond van ongecontroleerde of oncontroleerbare informatie wordt zelden als een achtenswaardige praktijk gezien. Nochtans groeit de trieste lijst voorbeelden wekelijks aan.

In en vooral na het twistgesprek tussen Patrik Vankrunkelsven en Rik Van Cauwelaert in Phara dook het onderwerp ook al op. Zonder veel soesa leek de Knack-hoofdredacteur de klacht van stalking en huisvredebreuk die tegen Vankrunkelsven loopt, om te buigen tot een beschuldiging. Vankrunkelsven kaatste terug door te stellen dat het blad zich al jarenlang schuldig maakte aan ongefundeerde tirades en beschuldigingen tegen zijn persoon. Even later noemde Vankrunkelsven Karel De Gucht als de persoon die lekte naar Knack, een beschuldiging die Van Cauwelaert gedecideerd ‘onzin’ noemde. Verderop in het vertoog spatte de haat nog meer van het scherm en Phara kon de gemoederen nog maar moeilijk bedaren.

Het eindresultaat was een sensationeel stukje televisie dat een weinig fraai beeld schetst van zowel politiek als journalistiek. Jammer.Voor de politiek. Maar zeker ook voor de journalistiek en haar imago.